Huyện đã chỉ đạo các chi đảng bộ, các cơ quan ban ngành đoàn thể, UBND các xã triển khai các nội dung của Đề án tới toàn thể cán bộ, đảng viên nhân dân các dân tộc trong huyện. Nhờ xây dựng  và triển khai thực hiện tốt các kế hoạch và các văn bản chỉ đạo theo từng tháng, quý, năm nên trong 5 năm qua huyện Si Ma Cai đã đạt được những kết quả quan trọng trong việc giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa các dân tộc giai đoạn 2015 – 2020.

Hàng năm huyện đã chỉ đạo các cơ quan, đơn vị các xã, thôn trên địa bàn huyện tổ chức tốt các hoạt động văn hóa, văn nghệ, Thể dục thể thao như: Lễ hội Xuống đồng, Lễ hội Gầu tào, Lễ Cúng rừng, phối hợp với  Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch khảo sát xây dựng hồ sơ huy động nguồn kinh phí từng bước bảo tồn các di sản văn hóa trên địa bàn, năm 2018 Đền Si Ma Cai – Thị trấn Si Ma Cai được công nhận là di tích lịch sử văn hoá cấp tỉnh. Ngoài ra còn sưu tầm được 20 bộ trang phục truyền thống, dụng cụ phục vụ cho sản xuất của đồng bào các dân tộc Mông, Nùng, Thu Lao.

Đến nay trên địa bàn huyện có 10 đội văn nghệ xã,  thị trấn, 01 đội văn nghệ xung kích với 15 thành viên, 01 Đội Thông tin lưu động thuộc Trung tâm Văn hóa,Thể thao và Truyền thông huyện. Hàng năm tổ chức được hàng trăm buổi thông tin lưu động xuống cơ sở. Các hoạt động thể dục thể thao được quan tâm, hiện nay trên địa bàn huyện có 30 câu lạc bộ thể dục thể thao, hoạt động thường xuyên tập trung vào một số môn như: Cầu lông, bóng đá, bóng chuyền, bóng chuyền hơi, tennit, các môn thể thao dân tộc như: đánh quay, đẩy gậy, bắn nỏ, kéo co, đu quay, ném còn, leo núi.  Năm 2017 tổ chức thành công Đại hội TDTT huyện Si Ma Cai  lần thứ IV có19 đoàn, 465 vận động viên tham gia, đã trao 16 giải nhất, 16 giải nhì, 31 giải ba và 01 giải phong cách, thành lập 01 đoàn vận động viên tham gia thi đấu trong khuôn khổ Đại hội TDTT tỉnh Lào Cai lần thứ VI, đạt 06 huy chương bạc, 08 huy chương đồng; được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tặng bằng khen. Tham gia Giải đua ngựa truyền thống Bắc Hà hằng năm, năm 2018, 2019 đạt giải nhất cá nhân, giải ba đồng đội,  tham gia Giải Việt dã truyền thống Báo Lào Cai hằng năm đạt nhiều thành tích cao. Tỷ lệ người tham gia luyện tập TDTT đến nay đạt 24% với 8.913  lượt người tham gia, tăng 4% so với 2015.  Công tác xây dựng các thiết chế văn hóa từ huyện đến cơ sở được quan tâm đầu tư hiện nay trên địa bàn huyện có 9 xã, 01 thị trấn có Hội trường kiêm nhà văn hóa; có 08 khu thể thao xã, 59/59 thôn, tổ dân phố có nhà văn hóa thôn, tăng 21% so với mục tiêu đề án.

Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” ngày càng đi vào chiều sâu, tính đến 2019 toàn huyện có 6006/7428 hộ đạt danh hiệu Gia đình văn hóa, đạt 80,8% so với tổng số hộ trên toàn huyện,  tăng 13,7 % so với năm 2015, có 95% cơ quan, đơn vị, trường học đạt chuẩn văn hóa đạt 100% mục tiêu đề án và tăng 18,5% so với năm 2015.

Bên cạnh những kết quả đã đạt được việc triển khai thực hiện Đề án “Về giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa các dân tộc huyện Si Ma Cai giai đoạn 2015 – 2020” cũng còn một số tồn tại đó là: tỷ lệ người dân tham gia luyện tập thể dục thể thao chưa đạt mục tiêu đề ra, chất lượng một số phong trào còn chưa cao, chưa bền vững. Nguồn lực đầu tư cho lĩnh vực văn hoá có hạn nên kinh phí chi cho hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục, thể thao, sưu tầm, bảo tồn các giá trị văn hoá vật thể và phi vật thể còn hạn chế, việc xã hội hóa xây dựng, hoàn thiện các thiết chế văn hoá thể thao gặp nhiều khó khăn. Nhận thức và sự quan tâm của một số cấp uỷ đảng, chính quyền cơ sở về công tác văn hóa, văn nghệ, thể dục, thể thao, bảo tồn bản sắc văn hóa các dân tộc chưa sâu. Một số cán bộ văn hóa xã còn yếu về nghiệp vụ chuyên môn, công tác tham mưu còn hạn chế, tính chủ động chưa cao. Ngân sách đầu tư cho hoạt động văn hoá, thể thao, thông tin, tuyên truyền tổ chức biểu diễn còn hạn chế, chưa đáp ứng được yêu cầu.

Trong giai đoạn tới để công tác văn hóa, văn nghệ, thể dục, thể thao, bảo tồn bản sắc văn hóa các dân tộc trên địa bàn huyện tiếp tục phát triển huyện Si Ma Cai xác định cần tập trung làm tốt một số nhiệm vụ và giải pháp đó là: Tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức, vai trò trách nhiệm của cấp ủy, chính quyền các cấp đặc biệt là vai trò của cán bộ văn hóa các xã trong việc tham mưu xây dựng các chương trình, kế hoạch triển khai tổ chức các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể thao, xây dựng thiết chế văn hóa, bảo tồn bản sắc văn hóa các dân tộc ở cơ sở. Tập trung thu hút các nguồn lực đầu tư xây dựng nâng cấp các thiết chế văn hóa cơ sở, phấn đấu đến năm 2025 cơ bản các thiết chế văn hóa từ huyện đến cơ sở đáp ứng yêu cầu, Tăng cường quản lý, khai thác và sử dụng hiệu quả các thiết chế văn hóa, thể thao đã đầu tư. Huy động các nguồn lực bảo tồn các di sản văn hóa vật thể, phí vật thể gắn với phát triển du lịch. Phát triển dịch vụ văn hóa , xây dựng văn hóa công vụ, văn hóa lãnh đạo, quản lý; tăng cường xây dựng nếp sống văn hóa trong mọi hoạt động của đời sống xã hội, xây dựng đô thị văn minh. Tiếp tục xây dựng hệ thống thông tin, tuyên truyền hiện đại, nâng cao chất lượng hoạt động của các câu lạc bộ, các đội văn nghệ, thông tin tuyên truyền lưu động, duy trì nhân rộng các lớp truyền dậy nhạc cụ, các làn điệu dân ca của các dân tộc, đầu tư thiết bị kỹ thuật, nâng cao chất lượng hoạt động Đài truyền thanh, truyền hình huyện, Đài Truyền thanh, cụm loa truyền thanh cơ sở đáp ứng nhu câu hưởng thụ văn hóa thông tin của nhân dân. Phát huy nhân rộng mô hình các câu lạc bộ thể dục thể thao, các môn thể thao quần chúng và hiện đại, ưu tiên phát triển các môn thể thao dân tộc, thể thao thành tích cao. Phấn đấu đến năm 2025 tỷ lệ người dân tham gia luyện tập thể dục thể thao đạt trên 30%.

Với chủ trương và hướng đi vững chắc tin rằng trong nhiệm kỳ tới công tác văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao, thông tin tuyên truyền, bảo tồn bản sắc văn hóa các dân tộc trên địa bàn huyện tiếp tục có bước phát triển góp phần quan trọng là động lực để phát triển kinh tế xã hội trên địa bàn./.

Tô Văn Sơn - Trưởng phòng Văn hóa và Thông tin