Người Mông có thể đi xa đến đâu, leo lên những đỉnh núi cao bao nhiêu, thì cây khèn vẫn mãi là vật không thể thiếu vắng trong đời sống của họ. Khèn giữ vai trò đặc biệt quan trọng trong tín ngưỡng của người Mông. Các thanh niên dân tộc Mông khi đến tuổi trưởng thành đều phải biết thổi khèn như một cách chứng mình bản lĩnh và sự mạnh mẽ, cuốn hút của mình. 

    Vậy nên, đến bất kỳ bản làng người Mông nào, dù cây khèn không còn xuất hiện thường xuyên như trước, nhưng nó vẫn luôn hiện diện ở một góc nào đó. Và vẫn có những con người âm thầm, miệt mài và say mê, gìn giữ văn hóa, để tiếng khèn Mông vẫn vang lên réo rắt trên những triền núi cao. 
    Sinh ra và lớn lên tại thôn Mào Sao Phìn xã Sín Chéng, huyện Si Ma Cai ông Giàng A Chứ đã sớm được nghe những tiếng khèn văng vẳng, len lỏi qua các nếp nhà trình tường. Được nghe khèn từ nhỏ nhưng đến năm 14 tuổi, ông mới bắt đầu học khèn từ những bậc cao niên dày dặn kinh nghiệm trong làng. Đến năm 20 tuổi, ông đã hoàn thành việc học hết tất cả các điệu khèn cơ bản của dân tộc Mông. Từ đó, ông mang khèn đi phục vụ cộng đồng, thổi khèn ở các dịp hội hè hoặc trong các nghi lễ lớn của người Mông. Năm nay, dù đã ngoài 70 nhưng tiếng khèn của ông Chứ vẫn dìu dặt, vang xa đầy mê dụ. Trao đổi với chúng tôi ông Giàng A Chứ , Thôn Mào Sao Phìn, Xã Sín Chéng cho biết: Đối với dân tộc Mông, tiếng khèn là quan trọng nhất vì cứ mỗi khi có người mất, bắt buộc phải có khèn và trống đi trước. Người Mông quan niệm, tiếng khèn và tiếng trống là âm thanh dẫn đường chỉ lối cho người chết về với tổ tiên. Vì vậy tôi đã rất cố gắng học
    Không chỉ thổi khèn giỏi, ông còn có thể múa điêu luyện các bài khèn. Các chàng trai Mông đều có thể học thổi khèn nhưng để múa khèn thì không phải ai cũng làm được. Múa khèn với những bước nhún, bước đảo, bước quay hoặc vừa ôm khèn, vừa lăn mình trên đất tạo nên vũ đạo rất đẹp, đòi hỏi người múa không chỉ cần có sức khỏe dẻo dai mà còn cần có đôi chân dẻo, biết kết hợp giữa tiếng khèn và động tác múa. Ở xã Sín Chéng, không có nhiều người làm được như ông. 

    Học khèn và biểu diễn mùa khèn từ khi còn trẻ, đến khi bước qua tuổi ngũ tuần, sức khỏe của ông yếu dần đi nên ông ít đi múa khèn mà bắt đầu dạy cho học trò. Đồng thời, ông cũng phối hợp với các trường trên địa bàn, đi dạy cho các cháu mỗi tuần từ 1 - 2 buổi để các cháu có kiến thức về khèn, để lưu giữ được bản sắc văn hóa của người Mông. Với kinh nghiệm và tình yêu dành cho cây khèn Mông, ông Giàng A Chứ đã tận tình hướng dẫn, kèm dạy, chỉnh sửa cho các em nhỏ từ động tác cầm khèn, cách điều tiết hơi đến các điệu nhạc truyền thống của người Mông. Là một người đã được ông truyền dạy nhiều năm, em Cư Mì Sỉ, Học sinh Trường tiểu học số 1 xã Sín Chéng cho biết: Được ông Chứ chỉ bảo nhiệt tình, đến nay em đã sử dụng nhạc cụ của dân tộc mình khá thành thạo, em rất vui vì học được cách sử dụng cây khèn này.
    Nói về niềm đam mê này ông Giàng A Chứ, Thôn Mào Sao Phìn, xã Sín Chéng cho biết thêm: Tôi dạy cho các cháu trong gia đình trước tiên, sau đó là dạy cho các cháu trong làng hoặc ở các thôn, bản lân cận. Hiện có hơn 10 cháu đã thuộc cơ bản hết các bài khèn. Các gia đình trong làng biết tôi múa khèn tốt nên mỗi dịp hè, thường đưa các con cháu sang ngủ lại nhà để tôi dạy khèn.
    Ông Giàng A Chứ lo những thế hệ trẻ ở rẻo cao này sẽ không còn đam mê với tiếng khèn dân tộc, không còn giữ được nét đẹp của người Mông. Vậy nên dù sức đã yếu, ông vẫn luôn sẵn lòng cầm cây khèn lên, chỉ dạy cho thế hệ sau. Nhờ sự nhiệt huyết và tận tâm của mình, đến nay, không chỉ ở bản Mào Sao Phìn mà tại nhiều bản khác thuộc xã Sín Chéng, nhiều thanh niên đã biết sử dụng cây khèn Mông. Và có lẽ, niềm vui lớn nhất của ông là đã có những em học sinh dù nhỏ tuổi nhưng đã sớm say mê và thuần thục các điệu múa khèn. Đôi chân dẻo dai thoăn thoắt, động tác vừa dứt khoát vừa mềm mại, hình ảnh của cậu bé người Mông này mang dáng dấp của những nghệ nhân khèn mai sau, là tương lai và là niềm hy vọng của lớp thế hệ nghệ nhân già như ông Giàng A Chứ./.