Cách trung tâm Thành phố Lào Cai khoảng 100km, Si Ma Cai là một trong những huyện nghèo của cả nước, huyện đặc biệt khó khăn, huyện vùng cao biên giới của tỉnh Lào Cai với 9,212 km đường biên giới tiếp giáp với huyện Mã Quan, tỉnh Vân Nam, Trung Quốc. Toàn huyện có 15 dân tộc sinh sống ở 62 thôn, tổ dân phố thuộc 10 xã, thị trấn. Hoà chung với sự chuyển mình của cả dân tộc, Đảng bộ và Nhân dân các dân tộc huyện Si Ma Cai quyết tâm cao trong việc thực hiện xoá nhà tạm, nhà dột nát theo chỉ đạo của Trung ương, của tỉnh và của địa phương.

    Từ đầu nhiệm kỳ Đại hội đại biểu Đảng bộ huyện Si Ma Cai lần thứ XVIII đến nay, huyện đã thực hiện hỗ trợ xóa nhà tạm cho 1.182/1.182 hộ đạt 100% kế hoạch đề ra. Đây là huyện đầu tiên của tỉnh Lào Cai về đích trong công tác xóa nhà tạm, nhà dột nát, vượt trước 06 tháng so với thời gian tỉnh giao và 01 năm so với thời gian Thủ tướng Chính phủ giao.

 huyện Si Ma Cai quyết tâm cao trong việc thực hiện xoá nhà tạm, nhà dột nát theo chỉ đạo của Trung ương, của tỉnh và của địa phương

Việc hoàn thành chương trình xóa nhà tạm trên địa bàn huyện đã giúp hộ nghèo, cận nghèo có nơi ở ổn định, an tâm lao động sản xuất, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo an sinh xã hội, xây dựng nông thôn mới. Tỷ lệ hộ nghèo trên địa bàn huyện giảm mạnh qua các năm, năm 2021, tỷ lệ hộ nghèo của huyện là 55,58%, đến năm 2024, tỷ lệ này giảm xuống còn 33,05%, bình quân giảm 7,5%/năm, vượt 1,5% mục tiêu Nghị quyết Đại hội. Số xã thoát khỏi đặc biệt khó khăn 5/10 xã. Tiêu chí thu nhập bình quân đầu người đạt nhiều kết quả tích cực, năm 2021 là 23,17 triệu đồng/người/năm, đến năm 2024 tăng lên 45 triệu đồng/người/năm.
    Có được kết quả trên đó là do huyện đã làm tốt những việc sau:
    Một là, đề cao vai trò lãnh đạo của cấp uỷ, chính quyền địa phương: Cấp ủy, chính quyền cần phải xác định đây là nhiệm vụ chính trị quan trọng, là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội; gắn việc hoàn thành các mục tiêu xóa nhà tạm, nhà dột nát với trách nhiệm của người đứng đầu cấp ủy các cấp, lãnh đạo các cơ quan, đơn vị trong hệ thống chính trị. Phải kịp thời ban hành các văn bản và thường xuyên quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo công tác xóa nhà tạm, dột nát. Phải xây dựng kế hoạch xóa nhà tạm, nhà dột nát bảo đảm cụ thể, sát thực, đúng đối tượng, xác định mốc thời gian cụ thể ngày khởi công và hoàn thành bàn giao đưa vào sử dụng chi tiết đến từng hộ gia đình.

 huyện Si Ma Cai quyết tâm cao trong việc thực hiện xoá nhà tạm, nhà dột nát theo chỉ đạo của Trung ương, của tỉnh và của địa phương

    Công tác vận động, đôn đốc, kiểm tra thực địa phải được thực hiện thường xuyên (Đặc là đối với các Ban chỉ đạo cấp xã), từ đó nắm bắt được các khó khăn, vướng mắc của người dân và kịp thời có giải pháp khắc phục, tháo gỡ đảm bảo các điều kiện thuận lợi nhất cho người dân trong công tác thực hiện. Đồng thời vận dụng sáng tạo, linh hoạt các chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, kịp thời giải quyết những khó khăn, vướng mắc, điểm nghẽn, nút thắt, hỗ trợ người dân xây dựng nhà ở đảm bảo Kế hoạch được giao.
    Hai là, làm tốt công tác tuyên truyền, vận động: Huyện Si Ma Cai đã xác định công tác tuyên truyền vận động phải được thực hiện thường xuyên và liên tục nhằm thuyết phục các hộ dân thay đổi tư duy, nhận thức, chủ động nỗ lực phấn đấu vươn lên xây dựng nhà ở. Huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc để tuyên truyền, phát động phong trào xóa nhà tạm, nhà dột nát mạnh mẽ và sâu rộng đến từng hộ dân, thôn, tổ dân phố, xã, thị trấn; phát huy truyền thống tương thân tương ái, xây dựng và củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Huy động sự tham gia của hệ thống chính trị, người có uy tín trong cộng đồng, dòng họ để tham gia tuyên truyền, vận động để các hộ dân khởi công xây dựng nhà ở đảm bảo kế hoạch đề ra.
    Đối với các hộ gia đình khó khăn về vốn thực hiện, huyện đã vận động các hộ gia đình huy động nguồn vốn đối ứng phù hợp, tận dụng vật liệu, nhân công sẵn có tại địa phương để tiết kiệm chi phí, vận động người thân hỗ trợ bằng tiền, vật liệu, nhân công, vay vốn từ hệ thống ngân hàng chính sách, thương mại. Đối với các hộ xây mới nếu có thể sửa chữa nhà cũ để đảm bảo 3 cứng thì điều chỉnh từ xây mới sang sửa chữa.
    Ba là, huy động nguồn lực thực hiện: Cần huy động, lồng ghép, sử dụng hiệu quả các nguồn lực phục vụ cho mục tiêu xóa nhà tạm, dột nát; ngoài nguồn lực nhà nước cần tranh thủ vận động đa dạng hóa các nguồn lực ngoài nhà nước như nguồn ủng hộ các nhà hảo tâm… đặc biệt là nguồn lực nội sinh của các hộ gia đình như nguồn nhân công, vật liệu xây dựng sẵn có. 
    Đối với các hộ gia đình khó khăn về đất ở, huyện đã triển khai thực hiện như sau: Đối với các hộ đã có đất nhưng chưa phù hợp với quy hoạch sử dụng đất thì chỉ đạo phòng Tài nguyên và Môi trường cập nhập, điều chỉnh kế hoạch, quy hoạch sử dụng đất cho phù hợp; đối với các hộ chưa có đất thì vận động anh em, hàng xóm thương lượng đổi đất, chuyển nhượng đất...

 huyện Si Ma Cai quyết tâm cao trong việc thực hiện xoá nhà tạm, nhà dột nát theo chỉ đạo của Trung ương, của tỉnh và của địa phương

    Đối với các hộ đình có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn: Huyện đã huy động thêm nguồn vốn hỗ trợ của các nhà hảo tâm, hỗ trợ thêm vật liệu xây dựng và các nguồn vốn hợp pháp khác, chính quyền đoàn thể đứng ra là người đại diện giúp hộ gia đình xây dựng nhà ở.
    Bốn là, tăng cường phân cấp cho cơ sở: Huyện Si Mai đã đẩy mạnh phân cấp thực hiện việc xoá nhà tạm, nhà dột nát cho cơ sở, nhất là cho cộng đồng dân cư và quy định rõ trách nhiệm cho các đơn vị. Phát huy tính chủ động, tích cực, sáng tạo của mỗi địa phương; chú trọng đúc kết kinh nghiệm, nhân ra diện rộng những cách làm hay, sáng tạo; phát hiện, biểu dương, khen thưởng kịp thời các tập thể, cá nhân có thành tích tiêu biểu xuất sắc.
    Những bài học kinh nghiệm mà huyện Si Ma Cai đã rút ra trong quá trình triển khai thực hiện xoá nhà tạm, nhà dột nát theo Nghị quyết số 42-NQ/TW ngày 24/11/2023 của Ban Chấp hành Trung ương về tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng chính sách xã hội, đáp ứng yêu cầu sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong giai đoạn mới đã góp phần nâng cao đời sống của người dân, góp phần xây dựng cuộc sống ấm no, hạnh phúc, đưa huyện Si Ma Cai vươn mình cùng với các địa phương trong cả nước.

                                                                                                                        Vũ Thị Hiền - Phạm Thị Mai