Một góc thành phố Lào Cai hôm nay. Ảnh Huy Trường

Khát vọng vươn lên

Ngày 29/3/2023, Thủ tướng Chính phủ phê duyệt quy hoạch tỉnh Lào Cai thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 Quyết định số 316/QĐ-TTg theo Luật Quy hoạch là tiền đề quan trọng mở ra cơ hội phát triển bứt phá của tỉnh trong thời gian tới.

Quy hoạch tỉnh Lào Cai hướng đến tương lai với khát vọng vươn lên mạnh mẽ, tỉnh Lào Cai xác định với mục tiêu đến năm 2030 là phát huy mọi tiềm năng, lợi thế, nguồn lực và yếu tố con người để Lào Cai phát triển nhanh, bền vững và toàn diện trên các trụ cột về kinh tế, xã hội, môi trường, đảm bảo quốc phòng – an ninh và đối ngoại; nâng cao nhanh và bền vững năng lực cạnh tranh dựa trên thu hút đầu tư phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội, đẩy mạnh chuyển đổi số toàn diện và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực; phát triển kinh tế cửa khẩu, công nghiệp chế biến chế tạo, du lịch, nông nghiệp hàng hóa là động lực; trở thành cực tăng trửng và là trung tâm kết nối giao thương giữa Việt Nam và các nước ASEAN với vùng Tây Nam – Trung Quốc

Đến năm 2030, phấn đấu GRDP bình quân đầu người của tỉnh Lào Cai đứng trong nhóm 10 tỉnh, thành phố có GRDP bình quân đầu người cao của cả nước; thu nhập bình quân đầu người đứng trong nhóm 30 tỉnh, thành phố có thu nhập bình quân đầu người cao của cả nước; trở thành trung tâm của vùng và cả nước về du lịch, kinh tế cửa khẩu, dịch vụ và công nghiệp chế biến chế tạo.

Trong Quy hoạch tỉnh cũng đã thể hiện rất rõ không gian phát triển kinh tế - xã hội cơ sở tập trung phát triển: Một trục động lực, hai cực phát triển, ba vùng kinh tế, bốn trụ cột phát triển kinh tế.

Một trục động lực: Hình thành một trục kinh tế động lực dọc sông Hồng, trong đó phát triển trục đô thị: Thị trấn Bát Xát mở rộng, thành phố Lào Cai, thị trấn Tằng Loỏng, thị trấn Phố Lu mở rộng (bao gồm: Sơn Hà, Sơn Hải), các đô thị mới Bảo Hà - Tân An, Trịnh Tường, Võ Lao; phát triển công nghiệp gia công, chế biến chế tạo, công nghiệp chế biến sâu khoáng sản, công nghiệp nhẹ, công nghiệp chế biến sâu nông sản; thu hút đầu tư xây dựng các khu logistics, cảng cạn, hạ tầng thương mại phục vụ kinh tế cửa khẩu, các khu công nghiệp, cụm công nghiệp; phát triển các khu dịch vụ du lịch, du lịch văn hóa - tâm linh và vui chơi giải trí. Trục kinh tế động lực dọc sông Hồng có vai trò liên kết không gian phát triển hai cực phát triển, ba vùng kinh tế của tỉnh, kết nối liên tỉnh và kết nối cả nước với vùng Tây Nam - Trung Quốc trên ba nền tảng kết nối là hạ tầng kinh tế - xã hội, văn hóa lịch sử và doanh nghiệp.

Hai cực phát triển: (i) Cực phía Bắc gồm thành phố Lào Cai, huyện Bát Xát, thị xã Sa Pa, huyện Bắc Hà và một phần huyện Bảo Thắng: Phát triển kinh tế cửa khẩu, thương mại, đô thị, du lịch, công nghiệp, nông nghiệp, là khu vực kết nối trực tiếp với vùng Tây Nam Trung Quốc; (ii) Cực phía Nam gồm huyện Bảo Yên, huyện Văn Bàn: Phát triển đô thị, công nghiệp, du lịch, nông lâm nghiệp, là khu vực kết nối tỉnh với các tỉnh vùng Trung du, miền núi Bắc Bộ, đồng bằng Bắc Bộ với khu vực ASEAN.

Ba vùng kinh tế: Vùng thấp gồm các huyện Văn Bàn, Bảo Yên; Vùng cao gồm các huyện Bắc Hà, Si Ma Cai, Mường Khương, thị xã Sa Pa, phần phía Tây huyện Bát Xát; Vùng trung tâm gồm thành phố Lào Cai, huyện Bảo Thắng, phần hạ huyện Bát Xát theo dọc sông Hồng.

Bốn trụ cột phát triển kinh tế: Phát triển kinh tế cửa khẩu, dịch vụ; Phát triển công nghiệp chế biến, chế tạo; Phát triển du lịch; Phát triển kinh tế nông, lâm nghiệp và thủy sản. Đây là những ngành có phạm vi ảnh hưởng lớn, giải quyết nhiều lao động, là những ngành có nền tảng phát triển dựa trên tiềm năng vốn có của tỉnh, có điều kiện phát triển bền vững và dài hạn, được hoạch định để trở thành những ngành trụ cột của nền kinh tế tỉnh trong thời kỳ 2021 - 2030.

Để đạt được mục tiêu, nhiệm vụ của quy hoạch, tỉnh Lào Cai đã đề ra 5 nhóm nhiệm vụ trọng tâm; đồng thời xác định 3 đột phá và 6 nhóm giải pháp căn cơ nhằm khai thông điểm nghẽn, tạo động lực, bứt phá, không gian mới cho phát triển. Trong đó, tập trung hoàn thiện thể chế, chính sách để giải quyết các điểm nghẽn trong phát triển và tạo ra các lợi thế so sánh động của Lào Cai; Phát triển nguồn nhân lực, nguồn lao động; Hoàn thiện kết cấu hạ tầng, trọng tâm là hạ tầng giao thông và hạ tầng số; Nông nghiệp nông thôn và ổn định sắp xếp dân cư; Giữ gìn và phát huy bản sắc văn hoá con người Lào Cai.

Ba khâu đột phá đó là: Hoàn thiện hệ thống kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội đồng bộ, hiện đại, trọng tâm là các công trình giao thông trọng điểm, hạ tầng đô thị lớn, hạ tầng cửa khẩu, hạ tầng số. Phát triển, tăng cường ứng dụng khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và đẩy mạnh chuyển đổi số. Phát triển các ngành dịch vụ có lợi thế, có hàm lượng tri thức và công nghệ cao: Kinh tế cửa khẩu, du lịch, giáo dục - đào tạo, y tế.

Sáu nhóm giải pháp căn cơ đó là, nhóm giải pháp về huy động, sử dụng nguồn lực: Nhu cầu vốn đầu tư trong thời kỳ 2021-2030 khoảng 774 nghìn tỷ đồng, trong đó, giai đoạn 2021-2025 khoảng 260 nghìn tỷ đồng, giai đoạn 2026-2030 khoảng 514 nghìn tỷ đồng. Dự kiến quy mô vốn huy động từ các nguồn: Ngân sách nhà nước khoảng 80 nghìn tỷ đồng, vốn ODA khoảng 6 nghìn tỷ đồng, vốn trái phiếu Chính phủ khoảng 6 nghìn tỷ đồng, vốn đầu tư nước ngoài (FDI) khoảng 290 nghìn tỷ đồng, vốn đầu tư của khu vực doanh nghiệp khoảng 122 nghìn tỷ đồng; vốn đầu tư khu vực dân cư khoảng 270 nghìn tỷ đồng.

Cùng với đó là các nhóm giải pháp về phát triển nguồn nhân lực; bảo vệ môi trường; phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo; cơ chế, chính sách liên kết phát triển; quản lý, kiểm soát phát triển đô thị, nông thôn.

Thu tướng Chính phủ khảo sát Quy hoạch chung xây dựng khu kinh tế cửa khẩu Lào Cai

Các lĩnh vực, nhiệm vụ trọng được lựa chọn triển khai ngay nhằm tạo động lực tăng trưởng

Quy hoạch tỉnh Lào Cai giai đoạn 2021-2030 đã mở ra cơ hội lớn cho Lào Cai phát triển kinh tế - xã hội trong tương lai. Tuy nhiên với số lượng công việc rất lớn, các nội dung trong quy hoạch liên quan, bao trùm lên mọi lĩnh vực, vậy nên trong quá trình triển khai quy hoạch sẽ gặp một số khó khăn nhất định như: Các ngành, các địa phương cần rà soát lại toàn bộ quy hoạch đảm bảo thống nhất theo quy hoạch của tỉnh; những sai sót giữa thực địa và quy hoạch trên bản đồ…

Tuy nhiên, Tỉnh Lào Cai đang đặt quyết tâm cao cho việc thực hiện Quy hoạch tỉnh giai đoạn 2021-2030. Phó Chủ tịch thường trực UBND tỉnh Hoàng Quốc Khánh cho biết, tỉnh sẽ tổ chức Hội nghị công bố Quy hoạch tỉnh vào ngày 12/4/2023; đồng thời xây dựng và ban hành kế hoạch triển khai Quy hoạch tỉnh phân công, giao nhiệm vụ cụ thể cho các sở, ngành cấp tỉnh, UBND các huyện, thị xã, thành phố để tập trung chỉ đạo tổ chức thực hiện nhằm cụ thể hóa các phương án quy hoạch ngành, lĩnh vực được tích hợp trong Quy hoạch tỉnh. Trước mắt, tỉnh Lào Cai sẽ ưu tiên tập trung vào các lĩnh vực, nhiệm vụ trọng yếu sau:

Phát triển khu kinh tế cửa khẩu, khu công nghiệp, cụm công nghiệp: (i) Khu kinh tế cửa khẩu: Tập trung xây dựng Khu kinh tế cửa khẩu Lào Cai trở thành trung tâm giao thương của Việt Nam và khu vực ASEAN với vùng Tây Nam - Trung Quốc và Châu Âu. (ii) Đối với khu công nghiệp: Thành lập và thu hút đầu tư phát triển mới 4 KCN: KCN Bản Qua, KCN Cốc Mỳ - Trịnh Tường, KCN Võ Lao (GĐ 1), KCN Cam Cọn với tổng diện tích 1.207 ha. (iii) Đối với cụm công nghiệp: Thu hút đầu tư, lấp đầy các cụm công nghiệp hiện có. Thành lập mới 15 cụm công nghiệp. Đến năm 2030, toàn tỉnh có 20 cụm công nghiệp.

Phát triển du lịch: Đầu tư phát triển 03 vùng du lịch trọng điểm: Vùng I - Tây Bắc gồm thị xã Sa Pa, huyện Bát Xát, thành phố Lào Cai; Vùng II - Đông Bắc, gồm các huyện Bắc Hà, Mường Khương, Si Ma Cai; Vùng III - Phía Nam gồm các huyện Bảo Yên, Bảo Thắng, Văn Bàn; tạo ra hệ thống các sản phẩm du lịch đa dạng phục vụ các thị trường nội địa, quốc tế, hình thành hệ thống các sản phẩm du lịch đặc trưng tại 3 vùng du lịch trọng điểm.

Phát triển kết cấu hạ tầng giao thông, cụ thể: (i) Đường bộ: Xây dựng hoàn chỉnh đường cao tốc Nội Bài – Lào Cai; Xây dựng mới, cải tạo, nâng cấp 14 tuyến đường kết nối đến cảng hàng không Sa Pa, khu kinh tế, khu du lịch và các khu vực có tiềm năng phát triển; xây dựng các cầu vượt sông Hồng, sông suối và đường giao thông đồng bộ. (ii) Đường sắt: Triển khai xây dựng đoạn tuyến đường sắt khổ lồng nối Ga Lào Cai (Việt Nam) - Ga Hà Khẩu Bắc (Trung Quốc). (iii) Đường hàng không: Hoàn thành xây dựng Cảng hàng không Sa Pa đạt tiêu chuẩn cấp 4C, định hướng là cảng hàng không quốc tế. (iiii) Đường thủy: Hình thành tuyến đường thuỷ nội địa trên sông Hồng từ Yên Bái đến ngã ba Nậm Thi chiều dài khoảng 166km, đạt cấp III đồng bộ với các thủy điện và âu tàu trên sông Hồng.

Về thu hút đầu tư, ưu tiêu thu hút các dự án đầu tư ngoài ngân sách nhà nước, với tiêu chí lựa chọn dự án đầu tư là: Phù hợp với quan điểm, mục tiêu, định hướng phát triển của tỉnh trong giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050, trọng tâm là ưu tiên thư hút các dự án có tính cấp thiết, tháo gỡ, khắc phục những hạn chế, điểm nghẽn; phát huy lợi thế khác biệt, cơ hội nổi trội của tỉnh cho phát triển. Đồng thời, ưu tiên các dự án lớn, có khả năng tạo đột phá, có tính chất nối dài, phát triển, mở rộng chuỗi giá trị công nghiệp, nông nghiệp, lâm nghiệp của tỉnh; tạo nhiều việc làm cho người trong độ tuổi lao động, nâng cao thu nhập cho đồng bào các dân tộc và thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp, dịch vụ-thương mại, Phó Chủ tịch thường trực UBND tỉnh Hoàng Quốc Khánh cho biết./.