Chúng tôi đến thăm gia đình chị Hoàng Thị Thắm, thôn đội 2 xã Nàn Sán, là một trong những hộ gia đình nhờ phát huy nghề làm bánh phở truyền thống mà trở lên khá giả chia sẻ: Từ bé chị đã được bố mẹ dạy cho cách làm bánh phở, từ cách lựa chọn gạo, công thức ngâm ủ để có được loại bánh phở dai ngon. Sau này, khi đi lấy chồng chị lại cùng chồng, tiếp tục nối nghiệp bố mẹ mình làm bánh phở truyền thống. Bánh phở của gia đình chị được làm chủ yếu là từ loại gạo của địa phương. Chị cho biết làm bánh phở tuy vất vả một chút song nghề có thu nhập cao và khá ổn định. Cũng nhờ từ nghề làm bánh phở mà gia đình bà có cuộc sống khá giả hơn so với một số hộ gia đình trong thôn.

Chị Hoàng Thị Thắm thôn Đội 2 xã Nàn Sán cho biết: Từ nhỏ đã thấy bố mẹ làm bánh phở, lớn lên lấy chồng tôi cũng theo nghề của gia đình. Cũng nhờ bánh phở mà gia đình chúng tôi có cuộc sống ổn định hơn, có tiền trang trải cuộc sống. 

Ngày nay, tuy việc làm bánh phở của bà con nhân dân đã đỡ vất vả hơn trước đây, vì một số công đoạn đã được cơ giới hóa như: việc xay, xát gạo đã được sử dụng bằng máy xay điện, Tuy nhiên công đoạn tráng bánh phở vẫn đòi hỏi phải làm bằng phương pháp thủ công. Với việc dùng bếp củi và chảo tráng bằng gang, bánh phở được tráng trên từng khuân sẽ có độ dẻo dai và giữ được hương thơm của gạo. Những chiếc bánh phở tráng xong, có hình tròn đường kính khoảng 50cm, dầy 1 đến 1,2 mm, màu sắc của bánh có màu hồng nhạt. Bánh phở đạt tiêu chuẩn không được quá mỏng hoặc quá dày và phải được để nguội khoảng 5 phút. Cũng bởi chế biến thủ công, không có chất bảo quản nên đặc trưng của bánh phở Nàn Sán là chỉ được dùng trong một ngày. 

Chị  Lù Thị Vân chợ phiên Sín Chéng: Trước gia đình tôi sống tại thôn Đội 2 xã Sàn Sán làm phở, gia đình đã chuyển lên xã Sín Chéng làm phở bán, đến nay chúng tôi đã mua được đất, xây dược nhà cũng là nhờ ngề truyền thống làm bánh phở.

Có mặt tại phiên chợ Sín Chéng chúng tôi gặp chị Vân là một trong những hộ gia đình từ thôn Đội 2, xã Nàn Sán. Nhờ nghề làm phở chị đã có tiền mua đất tại xã Sín Chéng để xây nhà, mở một cửa hàng ăn uống rộng rãi, khang trang, vừa tất bật chuẩn bị cho buổi chợ chị cho biết: Bánh phở có ngon thì bát phở mới ngon được, chứ nước dùng dù có ngon đến đâu mà bánh phở không ngon thì bát phở cũng không ngon. Do vậy chị luôn tự sản xuất bánh phở chứ không đi mua về làm vì sợ chất lượng không đảm bảo sẽ mất hết khách. Chị cũng cho biết thêm gia đình gắn bó với nghề từ khi chị còn bé, lớn lên chị lấy chồng rồi, song chị vẫn theo nghề của bố mẹ. Nhờ nghề làm bánh phở mà gia đình chị có tiền để lo cho các con ăn học thành người, và tích lũy dành dụm để mua đất, xây nhà. 

Theo đánh giá của các cơ quan chức năng huyện, đây là một nghề truyền thống có mức độ sản xuất kinh doanh khá ổn định. Toàn xã Nàn Sán hiện có trên 100 hộ đang tham gia sản xuất kinh doanh trong lĩnh vực này, qua kiểm tra đánh giá các hộ tham gia loại hình sản xuất, kinh doanh này về cơ bản đều chấp hành tốt các quy định về điều kiện đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm. Trên thị trường loại bánh phở này, rất được người tiêu dùng tín nhiệm vì bánh phở truyền thống của Nàn Sán có vị đậm đà, dai, dẻo khác với bánh phở ở nơi khác. 

Anh Giàng Seo Là - Phó Chủ tịch UBND xã Nàn Sán cho biết: Nghề làm bánh phở của xã Nàn Sán có từ lâu đời, được người già truyền lại cho các con cháu, các hộ gia đình gia đình làm bánh phở có cuộc sống khá giả hơn nhiều so với các hộ khác. 

Hàng năm, các hộ sản xuất ra thị trường khoảng 60 tấn phở các loại, cung ứng cho thị trường huyện Si Ma Cai và một huyện bạn, đây là nghề truyền thống cho thu nhập chiếm 75% trong tổng thu nhập của hộ gia đình làm nghề này. Vì vậy năm 2020, nghề làm bánh phở truyền thống tại thôn Đội 2, Nàn Vái, xã Nàn Sán đã được UBND tỉnh Lào Cai, cấp giấy công nhận Làng nghề truyền thống.

Phở ở Nàn Sán đã theo chân các chị các mẹ, đi đến những phiên chợ văn hóa khắp vùng cao Si Ma Cai.  Cùng với những sản vật độc đáo khác tạo nên nét đẹp văn hóa đậm đà của chợ  phiên vùng cao Si Ma Cai./.